Bloemen zorgen voor het voortbestaan en de voortplanting van bloemsoorten en hebben door hun kleur, geur of vorm de functie om insecten aan te trekken voor bestuiving.
Insecten zoeken bloemen op omdat ze zich voeden met het stuifmeel of de zoete nectar die ze bevatten.
Tijdens dit proces strijken de insecten tegen de meeldraden van de bloem en blijft een deel van het stuifmeel aan het lichaam van het insect plakken.
Wanneer het insect de volgende bloem bezoekt, wordt het stuifmeel op de stempel afgezet en kan zich in de bloem een nieuw zaad ontwikkelen.
De bloem maakt deel uit van de plantenscheut en is in feite een sterk gewijzigd blad. Het is verdeeld in een perianth, meeldraden en carpels.
Waarom is bestuiving door insecten van vitaal belang?
Bijna alle wilde en gecultiveerde planten worden bestoven door insecten. Ze zijn dus onvervangbaar voor onze ecosystemen. Bovendien leveren ze onmisbare diensten aan de mens.
Insecten zoeken bloeiende planten vooral op om nectar en stuifmeel te verzamelen. Door ze aan te raken bestuiven ze het vrouwelijke orgaan van de bloem met het verzamelde stuifmeel. Een schijnbaar klein en eenvoudig proces, maar wel een met grote gevolgen: het zorgt voor de seksuele voortplanting van ongeveer 88 procent van alle planten wereldwijd – in tropische gebieden is dit cijfer zelfs hoger dan 90 procent en in gematigde gebieden bereikt het ongeveer 80 procent van alle planten. Hoewel andere dieren zoals vleermuizen, vogels en reptielen bijdragen aan de bestuiving van planten, spelen insecten een sleutelrol. Wilde en gedomesticeerde bijen spelen een belangrijke rol, maar ook vlinders, vliegen, wespen en kevers dragen hun steentje bij.
Bescherming van ecosystemen
De hardwerkende insecten en hun bestuivingswerk garanderen niet alleen de duurzaamheid van de flora en het behoud van haar diversiteit. Bestuivers bieden ook onderdak, voortplantings- en voedingshabitats voor vele dieren die afhankelijk zijn van weiden, heggen of bomen. Neem bijvoorbeeld vogels: een aanzienlijk deel van de lokale zangvogelsoorten is afhankelijk van zaden, noten of vruchten, producten die over het algemeen hun bestaan danken aan bestuiving door insecten. In het algemeen kan worden gesteld dat plantenetende soorten een aanzienlijk deel van de biodiversiteit op aarde vertegenwoordigen en dus rechtstreeks afhankelijk zijn van bestuiving.
Een garantie voor menselijk welzijn
De mens is ook afhankelijk van insectenbestuivers. Van de 107 meest geteelde gewassen ter wereld worden er 91 in meer of mindere mate bestoven. Aardbeien en kersen, koolzaad, koffie of watermeloenen produceren bijzonder grote oogsten wanneer ze door wilde bijen of andere insecten worden bestoven. Geschat wordt dat een totaal verlies van bestuivers zou leiden tot een daling van de opbrengst tot 90%. De aanvoer van eiwitten, vitaminen of ijzer zou ernstig in gevaar komen.